Petnaest godina nakon smrti Željka Ražnatovića Arkana, nitko od pripadnika njegove Srpske dobrovoljačke garde nije se našao na optuženičkoj klupi, unatoč brojnim dokazima o ratnim zločinima počinjenim širom bivše Jugoslavije. Samo o gradu Bijeljini, u nekoliko presuda Međunarodnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ), utvrđeno je da su srpske paravojne snage ubile najmanje 48 ljudi i to samo kroz prva dva dana travnja 1992. godine. Međutim, nitko od Arkanovih ljudi nikad nije osuđen za ta ubojstva, silovanja, pljačke i druga počinjena zlodjela. Od istaknutijih pripadnika Garde u zatvoru je tek Milorad Ulemek Legija.

Jusuf Trbić nikada neće zaboraviti dan kada je prvi put video Arkana. Sedeo je, kaže, u vojnom kamionu punom oružja u Bijeljini. Bilo je to 2. aprila 1992. godine oko četiri sata posle podne, nakon što su srpske snage zauzele ovaj bosanskohercegovački grad. Trbić ga je prepoznao sa televizije, jer je Arkan tada bio uveliko poznat kao neko koga se treba bojati. Trbić je bio jedan od mnogih Bošnjaka koje je te godine u Bijeljini zarobila Srpska dobrovoljačka garda, tada popularno nazvani Arkanovi “Tigrovi”. Sledećih nekoliko sati, sve do zore, tukli su ga i mučili. Nekada u prisustvu i samog Arkana. 

“Ti ljudi su znali šta rade”, kaže Trbić za Balkansku mrežu istraživačkih novinara BIRN. “Nakon premlaćivanja, ja nisam imao ni milimetar bijele kože, sve je bilo crno i modro.”

Trbić je, ipak, na kraju pušten, i to zato što je, kako kaže, bio novinar, a Arkanu je upravo novinar i trebao, jer je hteo da na Radiju Bijeljina objavi poziv Bošnjacima da predaju oružje. Drugi, međutim, nisu bili te sreće.

Nisu samo muškarci bili žrtve Arkana i njegovih jedinica. Jedna žena iz Bijeljine, koja zbog pretrpljene traume i stigme želi da ostane anonimna, imala je 19 godine kada su jedne noći u aprilu 1992. “Arkanovci” pokucali na vrata njene kuće. “Bili su maskirani, pa smo samo mogli da im vidimo oči”, priseća se ona.

Ispreturali su stvari po kući, uzeli novac i zlato. Jedan od “Arkanovaca” šutnuo je u leđa, od čega se onesvestila. Kada se probudila, ona i njena rođaka su bile gole i krvave. Sledećeg dana, kako tvrdi, došao je Arkan i silovao je.

“Arkan je došao prvi nakon te noći. Prvi je došao i mene je uhvatio za kosu i odveo. Samo je obmotao oko ruke kosu i odveo… Odveo me u jedan stan i tu se iživljavao. Vratio me je opet polumrtvu i onda opet sutradan”, rekla je ona za BIRN. 

“Onda su došli drugi vojnici i iživljavali se na meni, pred mojom djecom, svekrvom i svim ostalim”, priseća se. “Molila sam ih da me ubiju, da me ne pate. Oni su se onako cinički nasmijali i meni govorili, kao, šta bi postigli time da me ubiju, jer ubiću se ja sama.” Iako nikada o ovim zločinima nije svedočila na sudu, priznata je u BiH kao žrtva silovanja, a za pretrpljen bol je od države dobila odštetu.

U nekoliko presuda Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) utvrđeno je da su srpske paravojne snage u Bijeljini ubile najmanje 48 ljudi tokom prva dva dana aprila 1992. godine. Međutim, niko od Arkanovih ljudi nikada nije osuđen za ubistva, silovanja ili pljačke, kao ni za bilo koji drugi zločin koji su počinili devedesetih za vreme ratova u bivšoj Jugoslaviji. Arkana je Haški tribunal 1997. optužio za ratne zločine, ali suđenje nije dočekao jer je tri godine kasnije ubijen u beogradskom hotelu “Interkontinental”.

Tekst u cijelosti možete pročitati na Internet portalu BIRN-a. 

Lupiga.Com

Naslovna fotografija: Ron Haviv